ในขณะที่สถานการณ์โควิด-19 แพร่ระบาดหนัก ในประเทศไทยพบผู้ที่ติดเชื้อเพิ่มมากขึ้นทุกวันอย่างรวดเร็ว จากรายงานของ ศบค. ณ วันที่ 18 เมษายน 2564 มีผู้ติดเชื้อสะสมถึง 42,352 ราย และการได้รับวัคซีนต้านโควิด-19 อาจจะไม่ใช่คำตอบสุดท้าย การฉีดวัคซีนไม่ได้ป้องกันการติดเชื้อซ้ำ แต่ถ้ามีการติดเชื้อแล้ว วัคซีนจะช่วยลดความรุนแรงลง รวมถึงลดอัตราการเสียชีวิตได้ ดังนั้นการสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง ถือเป็นพื้นฐานที่ทุกคนต้องดูแลตัวเอง รวมถึงการป้องกันตัวเลี่ยงความเสี่ยงติดเชื้อในสถานที่สาธารณะที่มีผู้คนหนาแน่นและอากาศถ่ายเทไม่ดี รวมถึงควรต้องเคร่งครัดกับการสวมหน้ากากอนามัย หมั่นล้างมือบ่อยๆ เว้นระยะห่างและลดการพูดคุยกันในระยะใกล้  กินอาหารจานใครจานมัน ไม่ใช้อุปกรณ์ภาชนะร่วมกัน

 

‘ฟ้าทะลายโจร’ รักษาโควิด-19 ได้จริงหรือไม่?

หลังจากที่มีการแชร์ข้อมูลฟ้าทะลายโจรในโลกโซเชียลจนเป็นที่ฮือฮามาตั้งแต่ปีที่แล้ว ในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับโควิด-19 มีหลายกระแสที่กล่าวถึงสรรพคุณของพืชสมุนไพรชนิดนี้ ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร ผู้ช่วยผู้อำนวยการด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้ให้ข้อมูลว่า โควิด-19 เป็นโรคอุบัติใหม่ ที่ไม่มียา หรือวัคซีนใด ที่จะสามารถตอบได้อย่างเต็มปากว่ารักษาหรือป้องกันได้จริงในขณะนี้ แต่จากการวิจัยเอกสารที่มีการทำการศึกษาวิจัยมากมายหลายฉบับ ทำให้มั่นใจว่า “ฟ้าทะลายโจร” มีประโยชน์ในการนำมาใช้กับผู้ป่วยโควิด จนนำไปสู่การใช้ฟ้าทะลายโจรในการรักษาผู้ป่วยโควิด รายที่มีอาการน้อยและไม่มีอาการ ในโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งพบว่าผู้ที่มีอาการน้อย ภายหลังจากได้รับยาฟ้าทะลายโจรมีอาการดีขึ้นทุกราย โดยไม่มีผลข้างเคียงแต่อย่างใด ส่วนในรายที่ไม่มีอาการเลยนั้น ก็ไม่พบว่ามีอาการภายหลังและปลอดภัยดี

-🌿-

 

“สารแอนโดรกราโฟไลด์” ในฟ้าทะลายโจร

ช่วยยับยั้งกระบวนการติดเชื้อไวรัสของเซลล์ปอด

จากการวิจัยฟ้าทะลายโจร เพื่อให้เกิดผลเป็นที่ประจักษ์ พบว่า “สารสกัดฟ้าทะลายโจร” และ “สารแอนโดรกราโฟไลด์” ซึ่งเป็นสารสำคัญในฟ้าทะลายโจร มีความสามารถในการยับยั้งกระบวนการติดเชื้อไวรัสของเซลล์ปอด (ย้ำ) สำหรับในผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิด-19 แล้ว โดยผ่านกลไกที่สำคัญ นั่นคือ การยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัสโควิดในทุกระยะ จึงมีโอกาสที่จะพัฒนาการใช้ฟ้าทะลายโจรเป็นยาเดี่ยว หรือใช้ควบรวมกับสูตรยามาตรฐานในการรักษาผู้ที่ติดเชื้อโควิด ปัจจุบันผลงานวิจัยดังกล่าว ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร “Natural Products” เป็นที่เรียบร้อย

-🌿-

 

ยังไม่มีหลักฐาน “ฟ้าทะลายโจร” ป้องกันโควิด-19 

แต่มีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ช่วยป้องกัน “หวัด” ได้

ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานทางวิชาการที่ชัดเจนสนับสนุนการใช้ฟ้าทะลายโจรป้องกันโควิด-19 ได้ (ย้ำ) ในคนที่ปกติดีไม่ได้รับเชื้อโควิด-19 แต่มีการศึกษาพบว่า การใช้ฟ้าทะลายโจรขนาดต่ำๆ (ที่มีแอนโดรกราโฟไลด์ ขนาด 11.2 มิลลิกรัม ต่อวัน) รับประทาน 5 วัน ต่อสัปดาห์ เป็นระยะเวลา 3 เดือน จะช่วยป้องกัน “หวัด” ได้ ซึ่งนักวิจัยได้กล่าวถึงผลในการป้องกันหวัดว่า น่าจะเกิดจากฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน ซึ่งก็มีงานวิจัยที่สนับสนุนอยู่มากพอควรว่า ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน

-🌿-

 

ห้ามใช้ฟ้าทะลายโจร กับใครบ้าง?

สำคัญข้อบ่งชี้ที่ไม่ควรมองข้าม ห้ามใช้ฟ้าทะลายโจร ในผู้ที่ตั้งครรภ์ ให้นมบุตร ตับและไตต้องดี และไม่ได้กินยาละลายลิ่มเลือดที่ชื่อ “วาร์ฟาริน”

-🌿-

 

ใช้ฟ้าทะลายโจร ไม่ต้องฉีดวัคซีนใช่หรือไม่?

การฉีดวัคซีน เป็นการเสริมภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายที่จำเพาะสำหรับเชื้อไวรัสโควิด-19 ถึงแม้จะไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ 100% แต่อย่างน้อยก็ป้องกันการเจ็บป่วยรุนแรง ลดภาระของระบบบริการสุขภาพได้ การใช้ฟ้าทะลายโจรมีข้อมูลสนับสนุนว่ามีฤทธิ์เพิ่มภูมิคุ้มกัน ทั้งภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่กำเนิด และภูมิคุ้มกันจำเพาะ ดังนั้นประชาชนควรฉีดวัคซีน เพื่อให้อัตราการติดเชื้อลดลง

-🌿-

 

ฟ้าทะลายโจร แบบไหนดี?

สารสกัด หรือ ผงบดหยาบ

ดร.สุภาภรณ์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ขึ้นกับมาตรฐานการผลิตและโรคที่นำไปใช้ ใน Thai Herbal Pharmacopoeia กำหนดไว้ว่า ต้องมีปริมาณแลคโตนรวม ไม่น้อยกว่า 6% และแอนโดรกราโฟไลด์ ไม่น้อยกว่า 1% ซึ่งในมาตรฐานดังกล่าวใช้สำหรับบรรเทาอาการเจ็บคอ และบรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold) ที่มีอาการเจ็บคอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ โดยขนาดที่แนะนำ 1,500 – 3,000 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง รับประทานหลังอาหารและก่อนนอน หรือใช้สารสกัดแอนโดรกราโฟไลด์ก็ได้ ประมาณ 60 – 120 มิลลิกรัมต่อวัน ในการบรรเทาอาการเจ็บคอและโรคหวัด

ในส่วนของโควิด-19 ที่มีใช้ในระบบบริการสุขภาพตอนนี้ ก็มีทั้งผงหยาบที่ทราบปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ และสารสกัด ดังนั้นประเด็นจึงไม่ได้อยู่ที่ผงบดหยาบหรือสารสกัด แต่อยู่ที่ว่าผู้ป่วยได้รับปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ในปริมาณสูงเพียงพอต่อการรักษาหรือไม่ การสกัดนั้นโดยปกติเป็นการสกัดที่มุ่งเน้นจะให้ปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์สูงๆ ตอนนี้หลายคนนำมาใช้บรรเทาหวัด ฟ้าทะลายโจรเป็นสมุนไพรที่ควรปลูกไว้ที่บ้าน ใช้ดูแลสุขภาพยามเจ็บป่วยได้ดี

-🌿-

 

AP3 ที่พบในฟ้าทะลายโจร มีผลข้างเคียง

ทำให้แขนขาอ่อนแรงจริงหรือไม่?

จากกระแสโซเชี่ยลที่ส่งข้อความต่อกันว่า สาร 14-deoxy-11 12-didehydroandrographolide (AP 3) ที่พบในผงฟ้าทะลายโจร อาจทำให้ความดันโลหิตลดลง แขนขาอ่อนแรงได้นั้น ดร.สุภาภรณ์ กล่าวว่า ยังไม่เคยเห็นรายงานดังกล่าว และว่าฟ้าทะลายโจรในรูปแบบผง อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ มีการใช้กันอย่างกว้างขวางในโรงพยาบาล ซึ่งมีความปลอดภัยดี

-🌿-

 

สร้างภูมิคุ้มกันให้ตัวเอง ร่วมกับ มาตรการ DMHTT

คนไทยยังโชคดีเหลือเกิน ที่บรรพบุรุษได้อาศัยสมุนไพรไทยอย่างฟ้าทะลายโจรในการดูแลตัวเอง และในยามวิกฤตโควิด-19 เราต้องสร้างภูมิคุ้มกันให้ตัวเอง เพื่อเป็นเกราะสำคัญในการป้องกันโรค ร่วมกับมาตรการอื่นๆ เริ่มกันด้วย มาตรการ DMHTT (D = Distancing อยู่ห่างไว้, M = Mask Wearing ใส่แมสก์กัน, H = Hand Washing หมั่นล้างมือ, T = Testing ตรวจวัดอุณหภูมิ ตรวจหาเชื้อโควิด-19 (เฉพาะกรณี) และ T = Thai Chana ใช้แอปฯ ไทยชนะ) รวมถึงการรับประทานอาหาร เน้นเครื่องเทศ ผัก ผลไม้ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย และสัมผัสแดดในช่วงเช้าหรือเย็น ล้วนแล้วแต่ต้องดำเนินการเป็นองค์รวม อย่าใช้เครื่องมือเดียว เพราะโควิด-19 เป็นโรคใหม่ที่เรายังไม่เข้าใจทั้งหมด ยังคงต้องผนึกกำลังของเครื่องมือในการดูแลสุขภาพทุกเครื่องมือเข้าด้วยกัน

———————————————

เครดิตที่มา : ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร ผู้ช่วยผู้อำนวยการด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

Photo: iStock Photo / ศบค.